:دانلود فایل متن کامل پایان نامه در سایت sabzfile.com
عنوان :تأثیر شهرهای کوچک در توسعه فضایی- کالبدی سکونت گاه های پیرامون
مطالعه موردی شهرسامان
دانشگاه علم و صنعت ایران
دانشکده معماری و شهرسازی
گروه شهر سازی
عنوان پایان‌نامه
تأثیر شهرهای کوچک در توسعه فضایی- کالبدی سکونت گاه های پیرامون
مطالعه موردی شهرسامان
پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
در رشته شهرسازی
گرایش برنامه ریزی شهری و منطقه ای
استاد راهنما:
دکتر مهران علی الحسابی
فروردین ماه 0 139
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی گردد
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود می باشد)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن می باشد هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود اما در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل می باشد)
فهرست مطالب
مقدمه: ……………………………………………………………………………………………………………………………………1
فصل 1: طرح پژوهش وچارچوب کلی پژوهش 3
1-1- اظهار مسأله………………………………………………………………………………………………………………….4
1-2- سؤالات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………….6
1-3- اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………6
1-4- اهمیت موضوع ………………………………………………………………………………………………………..7
1-5-روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………..7
1-6- روشهای گردآوری اطلاعات و ابزار پژوهش…………………………………………………………………….8
1-7- پیشینه پژوهش ………………………………………………………………………………………………………. 8
1-7-1- سا بقه موضوع در جهان ……………………………………………………………………………………….8
1-7-2- سابقه موضوع در ایران…………………………………………………………………………………………11
1-7-3- سابقه پژوهش در منطقه مطالعاتی ………………………………………………………………………….12
1- 8- معضلات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………12
1-9- فرایند انجام پژوهش ……………………………………………………………………………………………………13
فصل 2 :مبانی و دیدگاه های توسعه منطقه ای 15
2-1- تعاریف ، مفاهیم و اصطلاحات کلیدی…………………………………………………………………………16
2-1-1- تأثیر شهری ……………………………………………………………………………………………………….. 16
2-1-2- شهر کوچک …………………………………………………………………………………………………..17
2-1-3- توسعه……………………………………………………………………………………………………………..18
2-1- 4- منطقه……………………………………………………………………………………………………………..19
فهرست مطالب
2-1- 5- توسعه منطقه ای ……………………………………………………………………………………………….21
2-1- 6- حوزه پیرامونی- عملکردی …………………………………………………………………………………23
2-2-مفاهیم پایه………………………………………………………………………………………………………………..26
2-2-1- سامانه منطقه ای ……………………………………………………………………………………………….25
2-2-2- ضرورت مطالعه سامانه های منطقه ای……………………………………………………………………26
2-2-3-توسعه و سامانه های شهری و منطقه ای…………………………………………………………………..27
2-3- مطالعه دیدگاهها و نظرات………………………………………………………………………………………….28
2-3-1- نظریه مکان مرکزی ………………………………………………………………………………………….30
2-3-2- نظریه قطب رشد ( پرو )……………………………………………………………………………………. 31
2-3-3- نظریه عملکرد شهری درتوسعه روستایی………………………………………………………………32
2-3-4- نظریه مرکز– پیرامون …………………………………………………………………………………….35
2-3-5-نظریه توسعه روستا– شهری…………………………………………………………………………………39
2-4- جمع بندی ونتیجه گیری از فصل دوم…………………………………………………………………………..41
فصل 3 : شهرهای کوچک و توسعه منطقه ای43
3-1-دیدگاه های موجود درمورد تأثیر شهرهای کوچک در توسعه منطقهای ……………………………… 44
3-1-1- شهرهای کوچک ونقش آن درتوسعه مناطق پیرامون………………………………………………44
3-1-2- شهرهای کوچک و تمرکز زدایی……………………………………………………………………….48
3-1-3- شهرهای کوچک وتعادل منطقه ای……………………………………………………………………..49
3-1-4- شهرهای کوچک وتعادل بخشی به نظام اسکان جمعیت………………………………………….50
3-1-5- شهرهای کوچک وتوسعه پایدارمنطقه ای…………………………………………………………….52
3-1-6- شهرهای کوچک وجامعه مدنی……………………………………………………………………….54
3-2- روشها و تکنیک های رتبه بندی منطقه ای…………………………………………………………………. 55
فهرست مطالب
3-2-1- قاعده رتبه – اندازه…………………………………………………………………………………………..55
3-2-2-مدل ضریب ویژگی…………………………………………………………………………………………. 55
3-2-3- مدل ضریب مرکزیت………………………………………………………………………………………..56
3-2-4- ضریب کشش پذیری: ………………………………………………………………………………………56
3-2-5- روش ضریب مکانی : ……………………………………………………………………………………….56
3-2-6- روش اندازه سنج نهادی گاتمن……………………………………………………………………………56
3-2-7-تحلیل شاخص های توسعه شهری…………………………………………………………………………57
3-3- تجربیات جهانی ……………………………………………………………………………………………………. 57
3-3- 1- چین ……………………………………………………………………………………………………………..57
3-3- 2- فیلیپین……………………………………………………………………………………………………………58
3-3- 3-ژاپن …………………………………………………………………………………………………………….. 59
3-3- 4- بنگلادش ………………………………………………………………………………………………………60
3 -3- 5- هند………………………………………………………………………………………………………………61
3-3- 6- نیجریه و تانزانیا……………………………………………………………………………………………… 61
3-3- 7- استرالیا…………………………………………………………………………………………………………..62
3-4- جمع بندی و نتیجه گیری از فصل سوم…………………………………………………………………………63
فصل چهارم : شناخت و تحلیل محدوده مطالعاتی 66
4-1- شناخت و تحلیل نظام شهری استان چهارمحال و بختیاری ………………………………………………. 67
4-1-1- آشنایی مقدماتی با استان…………………………………………………………………………………….67
4-1-2- شهرستان شهرکرد…………………………………………………………………………………………….67
4-1-3- تقسیمات سیاسی- اداری……………………………………………………………………………………67
4-1-4- تحولات کانون های جمعیتی استان……………………………………………………………………..70
فهرست مطالب
4-1-5- شبکه شهری استان…………………………………………………………………………………..73
4-1-6- ساختارکارکردی شبکه شهری……………………………………………………………………76
4-1-7- تحلیل قاعده رتبه– اندازه…………………………………………………………………………..79
4-2- شناخت و تحلیل سازمان فضایی بخش سامان ………………………………………………………..84
4-2-1- موقعیت جغرافیایی بخش سامان ………………………………………………………………….85
4-2-2- ویژگی های اقلیمی……………………………………………………………………………………85
4-2-3- مطالعات جمعیتی- اجتماعی……………………………………………………………………….85
4-2-4- اوضاع اقتصادی منطقه……………………………………………………………………………….90
4-2-5- موقعیت ساختاری سکونت گاه های بخش سامان……………………………………………91
4-2-6- تجزیه و تحلیل شبکه راهها و ارتباطات فضایی……………………………………………….93
4-2-7- نظام سلسله مراتبی و سطوح عملکردی…………………………………………………………96
4-2-7-1- سطح بندی سکونت گاه ها بر اساس جمعیت ………………………………………….96
4-2-7-2- سلسله مراتب اداری و سیاسی…………………………………………………………….100
4-2-7-3- نظام سلسله مراتبی بر اساس برخورداری های موجود …………………………..102
4-3- شناخت و تحلیل نقشهای کارکردی شهر سامان………………………………………………….. 104
4-3-1- خصوصیات جمعیتی شهرسامان………………………………………………………………….106
4-3-2- مهاجرت……………………………………………………………………………………………….107
جستجو در سایت :
4-3-3- اوضاع کلی اقتصادی شهر………………………………………………………………………108
4-3-4- توزیع شاغلین دربخش های مختلف اقتصادی شهرسامان……………………………….109
4-3-5- تحلیل نقشهای کارکردی شهر سامان…………………………………………………………111
4-3-5-1- تحلیل در سطح کلان……………………………………………………………………..111
فهرست مطالب
4-3-5-1-2- تحلیل شاخص های توسعه شهری…………………………………………………………..111
4-3-5-1-3- تحلیل جمعیتی ( ضریب جمعیت پذیری)………………………………………………….113
4-3-5-1-4- تحلیل اقتصادی ( ضریب سهم مکانی یا اقتصاد پایه ) ………………………… 114
4-3-5-2- تحلیل درسطح خرد (منطقه ای)…………………………………………………………….117
4-3-5-2- 1- ارزیابی تأثیر کارکردی شهرسامان به روش « بوژوگارنیه و ژرژشابو »……………117
4-3-5-2- 2- مطالعه تطبیقی ضریب ویژگی وضریب مرکزیت……………………………………..119
4-3-5-2- 3- روش اسکالوگرام گاتمن……………………………………………………………………121
4-3-5-2- 4- تحلیل درجه توسعه یافتگی……………………………………………………………………124
فصل پنجم : نتیجه گیری نهایی وارائه پیشنهادات 121
5-1- پاسخ به سؤالات…………………………………………………………………………………………………128
5-1-1- سؤال اول…………………………………………………………………………………………………..128
5-1-2- سؤال دوم………………………………………………………………………………………………….130
5-1-3- سؤال سوم………………………………………………………………………………………………….132
5-1-4-سؤال چهارم ……………………………………………………………………………………………….133
5-2- نتیجه گیری نهایی……………………………………………………………………………………………….134
5-3- پیشنهادات در ارتباط با منطقه مطالعاتی…………………………………………………………………………138
فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………………… 142
پیوستها…………………………………………………………………………………………………………………….148
پیوست یک- تکنیک های پژوهش ……………………………………………………………………………… 148
پیوست دو- محاسبات وشاخص های مورد بهره گیری پژوهش………………………………………………. 157
فهرست جداول
جدول شماره 2-1- قابلیت ها ومزیت های رویکردکارکردهای شهری درتوسعه روستایی ……………. 34
جدول شماره 4-1- تعدادشهر، دهستان، آبادی ها و مساحت شهرستان شهرکرد در مقایسه با استان سال1376…………………………………………………………………………………………………………………………67
جدول شماره 4 – 2- تقسیمات سیاسی شهرستان شهرکرد ………………………………………………………. 67
جدولشماره4-4-تغییر و تحولات جمعیتی کانون های شهری استان چهارمحال و بختیاری 1385- 1335……………………………………………………………………………………………………………………………..71
جدول شماره 4-4- اشتغال شهرهای استان در بخش های سه گانه در سال 1375 ………………………….75
جدول شماره 4-5- توزیع لگاریتمی شهرهای استان چهارمحال و بختیاری 1365………………………….79
جدول شماره 4-6- توزیع لگاریتمی شهرهای استان چهارمحال و بختیاری 1385 ………………………..80
جدول شماره4-7- تغییرات جمعیت بخش سامان درسرشماری های مختلف از سال( 1385- 1345)…………………………………………………………………………………………………………………………..86
جدول شماره4-8- تغییرات نرخ رشد جمعیت در دهستان های سامان وهوره طی سالهای ( 1385 – 1345 )…………………………………………………………………………………………………………………………………..87
جدول شماره 4-9- مساحت اراضی زراعی وباغی در منطقه ……………………………………………………90
جدول شماره 4-10- سطح بندی جمعیتی بخش سامان …………………………………………………………..97
جدول شماره 4-11- سطح بندی آبادی های بخش سامان، براساس متوسط امتیازات شاخص مرکزیت وضریب ویژگی ……………………………………………………………………………………………………………103
جدول شماره 4- 12- طریقه تغییرات جمعیت شهرسامان طی سالهای ( 1385-1335)…………………..106
جدول شماره 4- 13- محل اقامت قبلی مهاجران وارد شده به شهرسامان طی دوره ( 1375-1365) ………………………………………………………………………………………………………………………………… 107
فهرست جداول
جدول شماره4-14- پراکندگی تعداد و درصد شاغلین در بخش های عمده اقتصادی (شهرسامان)……………………………………………………………………………………………………………………109
جدول شماره 4-15- سطح بندی نقاط شهری استان چهارمحال وبختیاری براساس مدل تاکسونومی…………………………………………………………………………………………………………………….112
جدول شماره 4- 16- مقایسه جمعیت پذیری شهرسامان با استان چهارمحال و بختیاری ……………… 112
جدول شماره4- 17-ضریب مکانی فعالیت های اقتصادی به تفکیک درسطح شهرستان، نقاط روستایی شهرستان وشهرسامان…………………………………………………………………………………………………….. 115
جدول شماره 4- 18–ضریب مکانی فعالیت های اقتصادی شهرستان شهرکرد وشهرسامان درگروههای عمده اقتصادی………………………………………………………………………………………………………………116
جدول شماره 4- 19- پراکندگی تعداد و درصد شاغلین در بخش های مختلف اقتصادی درشهرسامان ………………………………………………………………………………………………………………………………….117
جدول شماره 4- 20- سطح بندی روستاهای بخش سامان براساس مدل تاکسونومی…………………. 124
فهرست نمودارها
نمودارشماره2- 1- روابط وتعاملات میان مراکز و سطوح در یک سیستم منطقه ای …………………….. 23
نمودارشماره 2-2- ساخت سیستم عمومی منطقه……………………………………………………………………. 26
نمودارشماره 2-3- مراحل شکل گیری ساختارمنطقه ای(تئوریمرکز – پیرامون ) …………………………. 37
نمودارشماره 4-1- میانگین درصد اشتغال در شهرهای استان سال 1375…………………………………….. 76
نمودارشماره 4-2- مدل رتبه– اندازه دراستان چهارمحال و بختیاری…………………………………………. 81
نمودارشماره 4-3- رشد جمعیت و تغییرات رتبه– اندازه سکونت گاه های شهری منطقه چهارمحال وبختیاری ( 1385-1365) ………………………………………………………………………………………………… 82
نمودارشماره 4-4- تغییرات جمعیت بخش سامان درسرشماری هامختلف از سال (1385- 1345) …………………………………………………………………………………………………………………………………… 86
نمودارشماره 4-5- تغییرات نرخ رشد جمعیت بخش سامان درسرشماری های مختلف ازسال (1385- 1345) …………………………………………………………………………………………………………………………. 87
نمودارشماره4-6- الگوی سلسله مراتب سیاسی اداری دربخش سامان ……………………………………… 99
نمودارشماره 4- 7- روندتغییرجمعیت شهرسامان طی سالهای 1385- 1335……………………………. 106
نمودارشماره 4- 8- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1345) ………. 109
نمودارشماره 4- 9- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1355) ……….109
نمودارشماره 4- 10- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1365) …….110
نمودارشماره 4- 11- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1375) ……110
نمودارشماره 4-12- مقایسه ضریب جمعیت پذیری شهرسامان با استان چهارمحال وبختیاری……..113
نمودارشماره4-13- ارزیابی تأثیر کارکردی شهرسامان ……………………………………………………..118
فهرست نقشه ها
نقشه شماره 4-1- شبکه شهری استان چهارمحال و بختیاری ……………………………………………………73
نقشه شماره 4-2- توزیع سکونتگاههای روستا شهری استان چهارمحال و بختیاری با در نظر داشتن عامل توپوگرافی …………………………………………………………………………………………………………………….74
نقشه شماره 4-3- موقعیت نسبی بخش سامان نسبت به شهرستان شهرکرد و استان چهارمحال و بختیاری ……………………………………………………………………………………………………………………………………85
نقشه شماره 4-4- الگوی استقرار سکونت گاه های روستایی و شهری بخش سامان در ارتباط با عوارض طبیعی و مصنوع………………………………………………………………………………………………………………94
نقشه شماره 4-5- سطح بندی جمعیتی سکونت گاه های روستایی بخش سامان………………………….98
نقشه شماره 4-6- سطح بندی خدماتی سکونت گاه های روستایی بخش سامان………………………..104
نقشه شماره 4-7- درجه توسعه یافتگی سکونت گاه های روستایی بخش سامان با بهره گیری از مدل تاکسونومی………………………………………………………………………………………………………………….126
مقدمه:
امروزه کاملاً واضح می باشد که برنامهریزی و سرمایهگذاری ملی بیشتر به نفع لایۀ بالایی سلسله مراتب شهری– روستایی صورت گرفته می باشد . تمرکز کنونی جمعیت و مشاغل سودآور در تعداد کمی از شهرها، تا حدودی حاصل خط مشی گذشته می باشد . حاصل چنین نظری ، علاوه بر توزیع نامتوازن و غیر عادلانه فعالیتهای اقتصادی ، موجب پراکنش نابرابر جمعیت ، سرمایه ، امکانات و تسهیلات در سطوح ملی و منطقهای گردیده می باشد که در زمان حاضر یکی از موانع مهم در برابر توسعه اقتصادی – اجتماعی همه جانبه در بیشتر کشورهای در حال توسعه به شمار میرود .برنامهریزی منطقهای در دوران کوتاه عمر خود، نگرشهای مختلفی را در دل خود جای داده و با تکیه بر این توجه و دیدگاهها دوران تحول خود را طی میکند. دیدگاه های موجود در توسعه منطقهای از قبیل ” قطب رشد ” ، ” توسعه روستایی ” و ” توسعه روستا- شهری “در کشور ما، ذهن برنامه ریزان و پژوهشگران را به خود جلب کرده می باشد که در سطح ملی، آمایش سرزمین به عنوان آخرین تحول در توجه برنامه ریزی فضایی مورد توجه قرار گرفته می باشد . یکی از ارکان مهم توسعه، جامع بودن و یکپارچگی آن ونیز رفع عدم تعادلهای اقتصادی –اجتماعی مناطق درون کشور می باشد . بر این اساس میتوان گفت که برداشت منطقهای از توسعه می باشد که میتواند کل یک کشور را به توسعه جامع و یکپارچه برساند و از این دیدگاه می باشد که اهمیت تأثیر و عملکرد شهرهای درجه دوم و سوم مانند شهرهای کوچک ، قابل تبیین میگردد . توسعه ی درونزا و متکی به قابلیتهای درونی شهرهای کوچک ، یک بستر مناسبی را طلب میکند که در گام اول آرایش فضایی سکونت گاه ها در یک نظام سلسله مراتبی از الویتهایی می باشد که در ارائه ی تأثیر مطلوب شهرهای کوچک در توسعه ی منطقهای یاری خواهند رساند، در گام بعدی مکان یابی فعالیتها بر حسب ظرفیت هر نقطه جمعیتی و تعیین جایگاه این شهرها در سلسله مراتب فرادست می باشد که تأثیر واقعی آنها را ترسیم خواهد نمود.
سامان بعنوان یک شهر کوچک و تابعی از نظام کلان منطقه چهارمحال و بختیاری، بر حسب ویژگیهای طبیعی، انسانی، اقتصادی و فرهنگی از محرومیت و توسعه نیافتگی مضاعفی برخوردار می باشد. مجموعه شرایط فوق تغییر و تحولات اقتصادی و اجتماعی، آن را دچار رکود کرده می باشد.
رشد سریع جمعیت شهر سامان در دهه های اخیر موجب گسترش فعالیتهای بازرگانی، حمل و نقل و خدمات مالی شده و امروزه در حالت گذار و همزیستی بخشهای سنتی و جدید به سر می برد، اما عدم تحرک در اقتصاد روستایی و کل منطقه که زاییده انزوای جغرافیایی و کم توجهی به قابلیت های درونی بخش می باشد، امکان هر گونه تغییر و تحول مثبت را از شهر گرفته و کل منطقه را در گرداب تولید سنتی و عدم تحرک اقتصادی فرو برده می باشد.
بر این اساس تمرکز اصلی این پژوهش بر روی تأثیر و کارکرد شهر سامان در توسعه منطقه پیرامون خود می باشد. که درپنج فصل تنظیم شده می باشد که در فصول اول تا سوم مبانی نظری، دیدگاهها و تکنیک های مورد بهره گیری در پژوهش آورده شده می باشد و در فصل چهارم و پنجم که مهمترین فصول این پژوهش بوده نظام های سکونت گاهی منطقه مطالعاتی از جنبه های طبیعی و انسانی مورد مطالعه قرار گرفته و در ادامه نظام شهری استان چهار محال و بختیاری، سازمان فضایی بخش سامان و جایگاه شهر سامان وهمچنین به ارزیابی تأثیر شهر سامان در توسعه (فضایی- کالبدی) سکونتگاههای پیرامون پرداخته شده می باشد . ودر آخر نیز نتایج و پیشنهادات ارائه شده می باشد.
این پژوهش مدعی آن نیست که همه مسائل را در چارچوب موضوع به دقت مطالعه کرده می باشد . تحقیقات در حوزه مسائل شهری و ناحیه ای، به دلیل حجم موضوعات مورد مطالعه دارای پیچیدگیهایی می باشد که به هیچ عنوان امکان مطالعه همه جانبه آن در یک پژوهش دانشجویی نمی گنجد، به علاوه توان علمی محدود نگارنده نیز مزید بر علت می باشد، بدین خاطر وجود نقص و کاستی درپژوهش امری طبیعی می باشد و پژوهشی جدی و کارساز می باشد که دیگران در نقد آن بکوشند. نگارنده هر نوع انتقاد و گوشزد کردن نارساییها را بدیده منت خواهد پذیرفت و امیدوار می باشد که زمینه های مطالعه نشده را دیگران تکمیل نمایند.
تعداد صفحه :178
قیمت : 14700 تومان
